Uroczyste Obchody Ustawowego Dnia Ofiar Obławy Augustowskiej w Gibach

12 lipca 2023 roku (środa) uczestniczyłem wraz z żoną w obchodach Ustawowego Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej w Gibach. Organizatorami uroczystości był Związek Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej 1945 Roku, którego Prezesem jest Ksiądz Prałat Stanisław Wysocki, Społeczny Komitet Organizacji Świąt Państwowych i Rocznic Historycznych, któremu mam zaszczyt przewodniczyć, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku na czele z Dyrektorem Andrzejem Józefem Nowakiem oraz Nadleśnictwo Pomorze z jego Nadleśniczym Piotrem Nalewajkiem.

Uroczystości rozpoczęły się od zbiórki przy Kościele pw. Św. Anny w Gibach, skąd kolumna procesyjnie przeszła na Wzgórze Krzyży, gdzie odbyły się główne uroczystości.

W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy na uroczystości przybył Minister Andrzej Dera, który odczytał przesłanie Pana Prezydenta do organizatorów i zebranych na uroczystościach gości. Prezydent Andrzej Duda w swoim liście okolicznościowym napisał m.in.: „Wydarzenia 12 lipca 1945 roku nazywa się często „małym Katyniem”, bo tragedia, jaka się wtedy rozegrała, przywołuje wspomnienie sowieckiej zbrodni na oficerach Wojska Polskiego z 1940 roku. Podobieństwa nasuwają się same. Tacy sami byli sprawcy – funkcjonariusze NKWD i Armii Czerwonej; takie same ofiary – polscy patrioci; i taka sama, jak po zbrodni katyńskiej – walka z pamięcią o zabitych. Jest jednak pewna różnica między tymi mordami. Dołów śmierci w lasach augustowskich do dziś nie znaleziono. Nie ustalono pełnej listy i miejsca spoczynku większości ofiar. Wiemy, że byli to działacze konspiracji niepodległościowej i ludzie wspierający podziemie antykomunistyczne na Suwalszczyźnie. Ustalono, że w efekcie obławy do aresztów trafiło ponad 7 tysięcy osób, spośród których około tysiąca nigdy nie wróciło do domów. Ślad po nich zaginął w leśnych ostępach polsko–białoruskiego pogranicza. Serdecznie dziękuję wszystkim, którzy przez dziesięciolecia – nawet jeszcze przed 1989 rokiem – pielęgnowali pamięć o augustowskiej zbrodni. Wyrażam uznanie mieszkańcom gminy Giby, bliskim ofiar, pracownikom Instytutu Pamięci Narodowej i wielu innym osobom dążącym do poznania losu zaginionych 78 lat temu mieszkańców Suwalszczyzny. Pamięć o nich jest naszą patriotyczną powinnością i racją stanu Rzeczypospolitej. Wierzę, że pewnego dnia będziemy mogli uczcić ich także godnym pochówkiem i zapaleniem znicza na mogiłach”.

List Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

Podczas uroczystości odczytałem okolicznościowy list Marszałek Sejmu Pani Elżbiety Witek, w którym napisała m.in.: „Skuteczne partyzanckie działania polskich żołnierzy niezłomnych budziły nienawiść komunistycznej władzy oraz jej moskiewskich mocodawców. Z „polskimi bandytami” należało się szybko i brutalnie rozprawić, by zdusić wszelkie wolnościowe dążenia, by zdławić jakąkolwiek niepokorną i niezależną myśl o suwerenności. Obława Augustowska, określana również Podlaskim Katyniem, jest symbolem powojennej, nigdy nierozliczonej zbrodni oraz zacierania śladów ludobójstwa. Przez długie lata nie wolno było mówić o dramacie polskich rodzin, musiały się one mierzyć z kłamstwem, represjami i zmową milczenia. Dzisiaj historia już nie milczy o pomordowanych. Słowa uznania kieruję do tych osób, które przez mroczne czasy totalitaryzmu upominały się o pamięć, jak również miały odwagę upowszechniać prawdę o zbrodni. Dziękuję za przywracanie dobrego imienia polskim bohaterom i nieustające poszukiwania, by odnaleźć ich szczątki”.

List Marszałek Sejmu Elżbiety Witek

Podczas uroczystości odczytałem również okolicznościowy list Prezesa Prawa i Sprawiedliwości Pana Premiera Jarosława Kaczyńskiego, w którym napisał m.in.: „Jak co roku modlimy się w tym szczególnym miejscu w intencji zamordowanych oraz więzionych Ofiar Obławy Augustowskiej. Prosimy też Pana Boga o to, by miał w opiece naszą Ojczyznę, by nigdy więcej nasz naród, Obywatele Rzeczypospolitej nie padali ofiarą barbarzyńska najeźdźców. Dziś Rzeczpospolita pamięta o swoich Bohaterach, oddaje Im cześć, robi wszystko, co w jej mocy, by odnaleźć miejsca kaźni, ekshumować i zidentyfikować doczesne szczątki Pomordowanych oraz godnie je pochować. To, że jest to możliwe zawdzięczamy wielu ludziom dobrej woli i szlachetnych serc, którzy na przestrzeni tylu lat brali i biorą udział w tym pięknym dziele przywracania prawdy i sprawiedliwości. Wszystkim Osobom, Organizacjom i Instytucjom, które wniosły i wnoszą swój wkład w ocalanie od zapomnienia Obławy Augustowskiej i jej Ofiar pragnę z całego serca jak najgoręcej podziękować. Niech pamięć o strasznych dniach Obławy Augustowskiej i jej Ofiarach trwa jak najdłużej, umacniając naszą tożsamość i przypominając nieustannie o tym, czym grozi niczym nie pohamowane dążenie do hegemonii. Oby jak najszybciej wszystkie Ofiary komunistycznych zbrodni mogły zostać z należytym ceremoniałem pochowane, a wrogowie wolności ponieśli druzgocącą klęskę”.

List Prezesa Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego

W swoim wystąpieniu podczas uroczystości powiedziałem m.in.: „Naszą wspólną powinnością w sprawie Obławy jest pamięć, modlitwa i prawda. Wciąż zmagamy się z deficytem prawdy. W tej zbrodni, sowieckiej zbrodni, uczestniczyli także polscy komuniści i kolaboranci spod znaku UB, MO, PPR. Uczestniczył też 1 Praski Pułk Ludowego Wojska Polskiego pod dowództwem Maksymiliana Schnepfa. To bolesny wątek. Nie możemy uciekać przed prawdą, nawet jeżeli ona dotyczy naszych rodaków. Nie ma takiej siły, która by zamknęła nam usta, niezależnie od tego, czy z powodów ideologicznych, czy innych powodów ktoś uważa, że o tym mówić nie należy. W naszym życiu publicznym wciąż jest dużo pozostałości postkomunizmu, a „resortowe dzieci i wnuki” wciąż mają, choć na szczęście coraz mniejsze, swoje wpływy. Rosyjskie i białoruskie archiwa są wciąż niedostępne i trudno oczekiwać, że w aktualnych warunkach politycznych teraz szybko uzyskamy do nich dostęp albo że ktoś pozwoli nam zbadać miejsca, co do których mamy przesłanki, aby sądzić, że mogą się tam znajdować szczątki Ofiar Obławy Augustowskiej. Myślę w szczególności o miejscowości Kalety, położonej niedaleko stąd”.

W uroczystości uczestniczyli: przedstawiciele rodzin Ofiar Obławy Augustowskiej, Kompanie Honorowe 14. Suwalskiego Pułku Przeciwpancernego im. Józefa Piłsudskiego oraz Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Białymstoku, Księża, przedstawiciele Policji, Służby Celno-Skarbowej, harcerze, leśnicy, liczne poczty sztandarowe, przedstawiciele władz samorządowych, instytucji rządowych, samorządowych i organizacji społecznych oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy powiatu suwalskiego, sejneńskiego, augustowskiego i sokólskiego.

Nabożeństwu Słowa Bożego, przy udziale Księży Koncelebransów, przewodniczył Ksiądz Kapelan mjr Artur Majorek jako delegat Biskupa Polowego Wojska Polskiego Wiesława Lechowicza.

Galeria zdjęć: