do ministra pracy i polityki społecznej
w sprawie potrzeby wprowadzenia zmian w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie przywrócenia emerytom,którzy byli zatrudnieni w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,prawa do wzrostu emerytury
Zwracam się z prośbą o rozważenie możliwości przywrócenia emerytom,którzy byli zatrudnieni w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,prawa do wzrostu emerytury,objętego uprzednią regulacja art. 54 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Od 1991 r. nie funkcjonują żadne instrumenty,które rekompensowałyby te świadczenia i w sprawiedliwy sposób zadośćuczyniłyby słusznym żądaniom byłych pracowników,wykonujących pracę w warunkach uciążliwych dla zdrowia. Ta grupa ubezpieczonych,w związku z utratą zdrowia,na jaką była narażona w czasie zatrudnienia,ma dzisiaj zwiększone potrzeby związane z koniecznością ponoszenia kosztów zakupu lekarstw. W związku z powyższym refundacja tych kosztów winna następować pod postacią wzrostu świadczenia emerytalnego. Tak się jednak nie dzieje.
W związku z powyższym,na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U. Nr 73,poz. 350,z późn. zm.),uprzejmie proszę Panią Minister o wnikliwe zbadanie przedstawionej sytuacji,proszę ponadto o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie:
Czy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przewiduje wprowadzenie zmian legislacyjnych,które przyczynią się do poprawy bytu tej kategorii emerytów?
Poseł Jarosław Zieliński
Suwałki,dnia 4 maja 2006 r.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej – z upoważnienia ministra –
na interpelację nr 2832
w sprawie potrzeby wprowadzenia zmian w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie przywrócenia emerytom,którzy byli zatrudnieni w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,prawa do wzrostu emerytury
Szanowny Panie Marszałku! W związku z wystąpieniem Pana Marszałka z dnia 18 maja 2006 r.,znak: SPS-023-2832/06,dotyczącym interpelacji posła Jarosława Zielińskiego w sprawie potrzeby wprowadzenia zmian w ustawie o emeryturach i rentach z FUS w zakresie przywrócenia emerytom,którzy byli zatrudnieni w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,prawa do wzrostu emerytury uprzejmie przedstawiam,co następuje:
Dodatki z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zostały zniesione na mocy ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104,poz.450 z późn. zm.).
Od wejścia w życie tej ustawy brak jest już podstaw prawnych zarówno do przyznawania takich dodatków,jak i kontynuowania wypłaty tych dodatków przyznanych na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów art. 54 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40,poz. 267 z późn. zm.).
Wszelkie przywileje branżowe,a takimi były dodatki za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,nie miały żadnego odzwierciedlenia w wysokości składki odprowadzanej na ubezpieczenia społeczne. Z tego powodu niewspółmiernie obciążony był ogół ubezpieczonych niekorzystających z takich uprawnień i budżet państwa dotujący Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.
Z zasadą sprawiedliwości społecznej niewątpliwie wiąże się m.in. równość praw,a więc uregulowania stosowane przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury i jej wysokości powinny dotyczyć – w jednakowym stopniu i na jednakowych zasadach – wszystkich grup społeczno-zawodowych objętych zakresem tego ubezpieczenia.
Właśnie taką przesłanką – równego traktowania wszystkich ubezpieczonych – kierowano się,reformując system ubezpieczeń społecznych,a w szczególności porządkując ubezpieczenie emerytalne.
W nowym systemie,określonym przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39,poz. 353 ze zm.),wysokość świadczenia jest ściśle uzależniona od sumy składek zgromadzonych przez osobę ubezpieczoną w czasie trwania jej kariery zawodowej.
Nie do przyjęcia jest w związku z tym propozycja,aby praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była rekompensowana w formie dodatku do emerytury i tym samym – bez opłacania odpowiednio wyższej,adekwatnej do nabywanych uprawnień składki – podwyższała wymiar tego świadczenia.
Pragnę dodać,że sposób zaspokojenia roszczeń osób,które utraciły nabyte przed dniem 15 listopada 1991 r. wzrosty bądź dodatki do emerytury/renty,regulują przepisy ustawy z dnia 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent (Dz. U. Nr 30,poz. 164).
Osobom tym,począwszy od dnia 25 marca 2000 r.,wypłacone zostały jednorazowe rekompensaty pieniężne.
Powołana ustawa jest realizacją orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lutego 1992 r.,który zakwestionował nie tyle sam fakt zniesienia dodatków,co jedynie brak rekompensaty dla osób,które miały do nich prawo przed wejściem w życie ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent…(Dz. U. Nr 104,poz. 450 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 190 pkt 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78,poz. 483) orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
W tej sytuacji uważam,że nie ma obecnie podstaw do podejmowania inicjatywy ustawodawczej w tym przedmiocie.
Podwyżka świadczeń emerytalno-rentowych jest realizowana w ramach waloryzacji.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Kazimierz Kuberski
Warszawa,dnia 19 czerwca 2006 r.