do ministra pracy i polityki społecznej
w sprawie ochrony udzielanej niepełnosprawnym pracownikom zatrudnionym w spółdzielniach pracy znajdujących się w upadłości oraz w sprawie konieczności zmiany przepisów w tym zakresie,na przykładzie Spółdzielni Niewidomych w Suwałkach
Zwracam się z uprzejmą prośbą o wskazanie,w jaki sposób kształtowana będzie polityka rządu w zakresie ochrony udzielanej niepełnosprawnym pracownikom zatrudnionym w spółdzielniach pracy znajdujących się w upadłości.
Na skutek niekorzystnych dla wszystkich pracowników zmian dokonanych w wyniku wprowadzenia ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz. U. Nr 155,poz. 1287) z katalogu świadczeń podlegających zaspokojeniu przez Gwarantowany Fundusz Świadczeń Pracowniczych zostały usunięte m.in. roszczenia z tytułu wynagrodzenia za pracę i składki na ubezpieczenie społeczne sprzed wystąpienia niewypłacalności pracodawcy,ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy należny za rok,w którym ustał stosunek pracy,oraz odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia.
Istniejące mechanizmy ochrony pracowników niepełnosprawnych są bezskuteczne,ponieważ ani Gwarantowany Fundusz Świadczeń Pracowniczych,ani Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie posiadają instrumentów,za pomocą których pracownicy ci mogą otrzymać niewypłacone przez upadłego pracodawcę należności.
Świadczy o tym przykład Spółdzielni Niewidomych w Suwałkach,która wystąpiła o udzielenie przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych dotacji do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych,na których pokrycie masa upadłości nie posiada środków finansowych.
Spółdzielnia Niewidomych w Suwałkach postawiona została w stan upadłości,zaś uzyskane ze sprzedaży jej majątku środki do podziału na rzecz wierzycieli nie wystarczają na pokrycie wierzytelności pracowniczych,które sięgają kwoty 600 000 zł. Pracownicy spółdzielni nie otrzymywali przez okres wielu miesięcy wynagrodzenia,a zaspokojenie ich należności przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych okazało się niemożliwe.
Syndyk masy upadłości,który zatrudniał pracowników w czasie postępowania upadłościowego,wystąpił do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych o dofinansowanie wynagrodzeń. Okazało się,że na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123,poz. 776) Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wstrzymuje dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych wypłacane przez ten fundusz w sytuacji,kiedy pracodawca nie spłaca zobowiązań,a miejsca pracy takich osób zagrożone są likwidacją. W opisanym przez mnie wyżej przypadku Spółdzielni Niewidomych w Suwałkach takie działanie funduszu pogorszyło sytuację ekonomiczną spółdzielni do takiego stopnia,że nie mogła ona wyjść ze stanu niewypłacalności.
Stanowisko zawarte w interpretacji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dotyczące przepisów w sprawie otrzymania przez pracodawcę będącego w upadłości dofinansowania do wynagrodzeń zatrudnionych osób niepełnosprawnych w związku z posiadaniem zaległości w zobowiązaniach wobec funduszu,które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości,dokonanej w piśmie z dnia 12 września 2006 r. w sprawie BON-I-073-91-AS/06,spowodowało,że należności te pozostały niezaspokojone.
Wyrażam przekonanie,iż istnieje możliwość zmiany powyższej regulacji w taki sposób,by fundusz utrzymał możliwość dofinansowania wynagrodzeń osób niepełnosprawnych zatrudnianych w spółdzielni pracy osób niepełnosprawnych nawet w sytuacji,gdy pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec funduszu. Wydaje się również możliwe utrzymanie tego dofinansowania na etapie po ogłoszeniu upadłości spółdzielni pracy osób niepełnosprawnych,tj. kiedy są one zatrudniane przez syndyka masy upadłości.
W mojej ocenie tego rodzaju rozwiązanie wymaga zmiany ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. poprzez wprowadzenie regulacji,dzięki której instytucja dofinansowania wynagrodzeń nie będzie uzależniona od braku zaległości w zobowiązaniach wobec pracodawcy.
Pragnę podkreślić,że upadła spółdzielnia była jednym z niewielu zakładów pracy zatrudniających niepełnosprawnych pracowników na Suwalszczyźnie. Region ten jest dotknięty dużym bezrobociem,a utrata możliwości zaspokojenia należności pracowniczych uzasadnia moją troskę o byt byłych pracowników spółdzielni.
Dlatego też – działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. Nr 73,poz. 350,z późn. zm.) – proszę o odpowiedź na pytanie,jakie działania zostaną podjęte w podległym Pani resorcie w zakresie ochrony udzielanej niepełnosprawnym pracownikom zatrudnionym w spółdzielniach pracy znajdujących się w upadłości.
Zwracam się jednocześnie z prośbą o podjęcie wszelkich możliwych działań w celu zaspokojenia należności za pracę pracowników Spółdzielni Niewidomych w Suwałkach.
Poseł Jarosław Zieliński
Warszawa,dnia 6 lutego 2008 r.