do ministra finansów
w sprawie podjęcia prac legislacyjnych odnośnie do rekompensaty za szkody poniesione przez obywateli polskich z tytułu wypłacania rent i świadczeń z instytucji zagranicznych w walucie polskiej w okresie od 5 czerwca 1952 r. do 1 stycznia 1995 r.
Zwracam się z uprzejmą prośbą o wskazanie,czy w podległym Panu resorcie finansów podjęte zostaną prace zmierzające do zadośćuczynienia krzywdom wyrządzonym obywatelom polskim z tytułu wypłacania im rent i świadczeń z zagranicznych instytucji w walucie polskiej,przy zastosowaniu niekorzystnego kursu wymiany waluty kraju wypłacającego świadczenie.
Świadczenia przekazywane w okresie od 1952 do 1995 r. przez zagraniczne instytucje ubezpieczenia społecznego za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przeliczane były przez Narodowy Bank Polski na złote po kursach specjalnych ustalanych dla tego rodzaju świadczeń. Na podstawie ustawy z 1952 r. Prawo dewizowe odstąpiono od wypłacania świadczeń i rent z instytucji zagranicznych w walucie kraju pochodzenia świadczenia w związku z wprowadzeniem zakazu posiadania przez osoby krajowe zagranicznych środków płatniczych. Wobec niskiego kursu ustalonego do przeliczenia wysokości tych świadczeń okazało się,że pozostają one w dysproporcji w stosunku do świadczeń wypłacanych z krajowego ubezpieczenia społecznego. Dysproporcję tę próbowano tuszować przyznawaniem wyrównań do wysokości stawek rent polskich,jak to miało miejsce na przykład w § 2 ust. 1 zarządzenia ministra pracy i opieki społecznej z dnia 26 lutego 1951 r. w sprawie zasiłków dla osób otrzymujących renty,zaopatrzenia i jednorazowe świadczenia z instytucji zagranicznych. Wyrównania te nie korespondowały jednak z wysokością renty przyznawanej przez instytucje zagraniczne. Żadne zasiłki wyrównawcze,przyznawane na podstawie późniejszych aktów prawnych,nie były adekwatne do wymiaru faktycznie przyznanej renty. Ze środków dewizowych napływających z instytucji zagranicznych,które wypłacały świadczenia,korzystał wyłącznie Skarb Państwa,co odbywało się z pokrzywdzeniem osób do nich uprawnionych.
W sprawie tej zwracałem się już do ministra polityki społecznej w dniu 22 września 2004 r.,jednak udzielona mi wówczas odpowiedź wskazuje,że jej adresat nie zrozumiał intencji,jakimi kierowałem się,składając tę interpelację.
Ponowne podniesienie opisanego wyżej problemu wiąże się z pracami,jakie podjęto w Ministerstwie Skarbu Państw,w zakresie udzielania rekompensat osobom,których mienie zostało znacjonalizowane w wyniku ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz.U. Nr 3,poz. 17,z późn. zm.). świadczenia opisanych przeze mnie osób również podlegały w pewnym sensie takiej swoistej nacjonalizacji,co znacznie pogorszyło ich sytuację materialną,nawet w stosunku do świadczeniobiorców uzyskujących emerytury i renty z instytucji krajowych.
Pragnę zauważyć,iż na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 1952 r. ustawa dewizowa (Dz. U. 52.21.133,z późn. zm.) naczelny nadzór nad obrotem wartościami dewizowymi sprawował minister finansów i w myśl art. 12 tej ustawy Narodowy Bank Polski w zakresie obrotu wartościami dewizowymi był uprawniony do ustalania i ogłaszania w Monitorze Polskim kursów dewiz i pieniędzy zagranicznych. Problem będący przedmiotem mojego wystąpienia dotyczy wprawdzie zasad realizacji świadczeń zagranicznych z zabezpieczenia społecznego,ale w istocie pozostaje materią regulowaną prawem dewizowym.
Dlatego też,działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. Nr 73,poz. 350,z późn. zm.),zwracam się z prośbą o odpowiedź na pytanie: Czy w podległym Panu resorcie powstanie projekt aktu prawnego mającego na celu zadośćuczynienie stratom materialnym i moralnym wynikającym z bezprzykładnego wzbogacenia się komunistycznego państwa kosztem jego obywateli,i to tej ich części,która z uwagi na szczególne uwarunkowania wynikające ze stanu zdrowia,a także na skutek konieczności poszukiwania pracy z przyczyn politycznych i społecznych poza granicami własnej ojczyzny była potraktowana niesprawiedliwie i w ewidentny sposób wykorzystana?
Poseł Jarosław Zieliński
Warszawa,dnia 5 lutego 2008 r.