12 lutego 2023 roku (niedziela) uczestniczyłem wraz z żoną w obchodach 83. rocznicy pierwszych masowych zsyłek Polaków na Syberię, które sowiecki okupant rozpoczął w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku. Uroczystości zostały zorganizowane przez Społeczny Komitet Organizacji Obchodów 83. Rocznicy Masowych Wywózek na Sybir, któremu miałem zaszczyt przewodniczyć. Współorganizatorem obchodów był Proboszcz Parafii pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Sejnach Ksiądz Dziekan Zbigniew Bzdak.
Podczas czterech masowych wywózek na Syberię z 1940 i 1941 roku deportowano w głąb Związku Sowieckiego co najmniej kilkaset tysięcy Polaków. Ich dokładna liczba nie jest do dzisiaj znana. Wielu z nich zginęło z głodu, chorób, zimna i wycieńczenia w drodze na Syberię, części zesłańcom udało się wydostać z Rosji z armią generała Władysława Andersa, część z nich wróciła do Polski w ramach powojennych repatriacji, inni natomiast pozostali na Syberii. Dzisiaj żyje już niewielu spośród Zesłańców Sybiru. Wśród zesłańców byli mieszkańcy Ziemi Sejneńskiej. Mieszkańcy powiatu sejneńskiego w czasie II wojny światowej zostali ciężko doświadczeni prześladowaniami przez sowieckich okupantów.
Uroczystości rozpoczęły się Mszą św. w Bazylice Sejneńskiej z udziałem pocztów sztandarowych, zaproszonych gości i mieszkańców Sejneńszczyzny. Dalsza część uroczystości odbyła się pod Pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej, gdzie miał miejsce Apel Pamięci, a żołnierze 14. Suwalskiego Pułku Przeciwpancernego oddali salwę honorową w hołdzie Zesłańcom Sybiru. Delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze. Pod Pomnikiem odbyły się również wystąpienia okolicznościowe.
Do uczestników uroczystości 83. rocznicy masowych wywózek na Sybir powiedziałem m.in.: „Nasza historia od ponad 200 lat jest w sposób tragiczny związana z nieludzką syberyjską ziemią, ale to nie sama ziemia jest nieludzka, tylko taką ja uczynili ludzie, rosyjscy i sowieccy agresorzy, zaborcy i okupanci. Można powiedzieć, że „To ludzie ludziom zgotowali ten los”. Naszą ludzką i patriotyczną powinnością jest pamięć o naszych rodakach, którzy cierpieli i ginęli na Syberii. To im również, tak jak wszystkim, którzy walczyli we wszystkich zrywach niepodległościowych za wolną Polskę zawdzięczamy dzisiejszą niepodległość Naszej Ojczyzny. Cześć Ich pamięci, bo dobrze zasłużyli się Polsce. Dziękuję wszystkim uczestnikom dzisiejszej uroczystości – wojsku, służbom mundurowym, leśnikom, przedstawicielom administracji celno-skarbowej, uczniom z klas mundurowych, mieszkańcom Sejn i Ziemi Sejneńskiej za udział w dzisiejszej uroczystości, upamiętniającej zesłańców na Syberię. Pragnę przywołać po raz kolejny bardzo wymowne i zobowiązujące zdanie Adama Mickiewicza: „Jeśli zapomnę o nich – Ty Boże na niebie zapomnij o mnie””.
Galeria zdjęć:
