8 września 2023 roku (piątek) wziąłem udział w uroczystych obchodach 79. rocznicy bitwy w rejonie Osowe Grzędy oraz 80. rocznicy pacyfikacji wsi Grzędy.
79 lat temu, 8 września 1944 roku, w okolicach wsi Osowe Grzędy doszło do największej bitwy, jaką żołnierze Armii Krajowej pod dowództwem rotmistrza Wiktora Konopki, ps. Grom (dokładnie 9. Pułk Strzelców Konnych AK) stoczyli w naszym regionie z Niemcami, będącej częścią akcji „Burza”. O wiele liczniejsza i dobrze uzbrojona niemiecka dywizja okrążyła polski oddział. Mimo znacznej przewagi wroga Polacy stawiali opór, a części udało się wyrwać z okrążenia.
Dzięki staraniom władz samorządowych Powiatu Grajewskiego, przy wsparciu okolicznych samorządów, instytucji, organizacji pozarządowych oraz osób fizycznych każdego roku w sposób uroczysty oddajemy cześć tym, którzy nie zawahali się poświęcić swojego życia w walce o wolność i niepodległość naszej Ojczyzny. W bieżącym roku obchody te zyskały szczególną rangę, połączyły się bowiem z dodatkową uroczystością, poświęconą 80. rocznicy pacyfikacji wsi Grzędy. Za pomoc udzielaną Armii Krajowej jej mieszkańcy doznali okrutnych represji ze strony Niemców, część z nich wymordowano, część wywieziono na roboty przymusowe, a cała wieś została doszczętnie spalona.
Podczas swojego przemówienia w trakcie uroczystości powiedziałem: „Nie ma prawdziwego patriotyzmu bez znajomości własnych dziejów i bez pamięci historycznej. A to miejsce jest mniej znane jako miejsce bitwy w ramach akcji Burza, niż te duże bitwy, zwłaszcza Powstanie Warszawskie. Tu także ponieśli śmierć żołnierze Armii Krajowej i trzeba o nich pamiętać, bo z ich ofiary jest również nasza dzisiejsza wolna i suwerenna Polska.”
Po odsłonięciu i poświęceniu tablicy pamiątkowej, która będzie przypominać o tej zbrodni i wzywać do refleksji nad losem Polaków skazanych przez Niemców na biologiczne wyniszczenie, uczestnicy uroczystości mieli okazję obejrzeć piękny i wzruszający spektakl plenerowy pt. „Gdzie ta wieś, której nie ma” zrealizowany przez Stowarzyszenie Pracownia Architektury Żywej.
Galeria zdjęć:
Relacje medialne: