3 czerwca 2019 roku (poniedziałek) w Puszczy Augustowskiej koło Podnowinki (powiat augustowski) wziąłem udział w odsłonięciu pomnika poświęconego pamięci podporucznika Juliana Wierzbickiego, pseudonim „Roman”.
W swoim wystąpieniu podkreśliłem, że naszą przyszłość musimy budować wzorując się na postawach bohaterów walk o wolność Ojczyzny:
Bez pamięci o historii nie ma ani wspólnoty narodowej, ani przyszłości. To na przeszłości trzeba budować to, co przed nami. My jesteśmy z nich, naszych bohaterów, którzy nie pogodzili się z okupacją, którzy prowadzili walkę w niezwykle trudnych warunkach.
Zwróciłem również uwagę na to, jak ważna jest rola edukacji historycznej:
W szkołach w ostatnich latach słabo uczono historii, słabe były programy nauczania. Na szczęście byli mądrzy nauczyciele, którzy uczyli lepiej niż było to przewidziane w programach. Jeżeli nie są one zbyt dobre, to trzeba być mądrzejszym od nich. To zadanie dla każdego nauczyciela i takich pedagogów na szczęście mamy.
Julian Wierzbicki, przedwojenny leśnik w czasie II wojny światowej był organizatorem, nauczycielem i dowódcą placówki Związku Walki Zbrojnej „Szczebro – Olszanka”. Grupa skupiała mieszkańców wsi Nowinka, Szczebra i Szczepki. Julian Wierzbicki zorganizował, uzbroił i przeszkolił do walki pluton żołnierzy. Zdekonspirowany przez gestapowców, w listopadzie 1942 roku, z grupą ośmiu osób odszedł do Puszczy Augustowskiej, tworząc pod Szczepkami pierwszy obóz partyzancki „Roman”. Grupa przeprowadziła wiele udanych i brawurowych akcji. Do najsłynniejszych należy odbicie z suwalskiego szpitala przetrzymywanego tam partyzanta.
Dowodząc setką żołnierzy „Roman” nawiązał współdziałanie z radzieckim zwiadem spadochronowym „Jasień”, zrzuconym w okolicach wsi Szczepki. 8 sierpnia 1944 roku, w pobliżu obozowiska, pojawili się żołnierze niemieccy. Julian Wierzbicki chciał ostrzec partyzantów. Natknął się na wroga i zginął od pierwszych strzałów. Pośmiertnie został awansowany na podporucznika czasu wojny. Został odznaczony Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz pośmiertnie – Orderem Virtuti Militari kl. V-tej.
Po uroczystościach odbył się Bieg „Roman”, w którym udział wzięli uczniowie ze szkoły w Nowince. Ma być to stały element uczczenia pamięci poległego partyzanta.
W uroczystościach zorganizowanych przez Nadleśnictwo Szczebra i Wójta Gminy Nowinka odsłonięcia pamiątkowego obelisku uczestniczyli m. in. krewni bohatera, samorządowcy, leśnicy, służby mundurowe i młodzież szkolna.
Relacje medialne:
https://bialystok.tvp.pl/42916150/pomnik-pamieci
https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/suwalki/id/169907
