11 lutego 2024 roku (niedziela) uczestniczyłem wraz z żoną w obchodach 84. rocznicy pierwszych masowych zsyłek Polaków na Syberię, które sowiecki okupant rozpoczął w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku. Uroczystość odbyła się w Sejnach.
Podczas czterech masowych wywózek na Syberię z 1940 i 1941 roku deportowano w głąb Związku Sowieckiego co najmniej kilkaset tysięcy Polaków, ich dokładna liczba nie jest do dzisiaj znana – szacuje się, że mogła ona przekroczyć nawet milion zesłańców. Wielu z nich zginęło z głodu, chorób i wycieńczenia w drodze na Syberię, części zesłańcom udało się wydostać z Rosji z armią generała Władysława Andersa, część z nich wróciła do Polski w ramach powojennych repatriacji, inni natomiast pozostali na Syberii. Dzisiaj żyje już niewielu spośród Zesłańców Sybiru. Wśród zesłańców byli mieszkańcy Ziemi Sejneńskiej, którzy w czasie II wojny światowej po agresji na Polskę 17 września 1939 roku zostali ciężko doświadczeni prześladowaniami przez sowieckich okupantów.
Uroczystości rozpoczęły się Mszą św. w Bazylice Sejneńskiej z udziałem zaproszonych gości i mieszkańców Sejneńszczyzny. Dalsza część uroczystości odbyła się pod pomnikami Żołnierzy Armii Krajowej i Żołnierzy Wyklętych oraz Pomnikiem Smoleńskim, gdzie miał miejsce Apel Pamięci, a żołnierze 14. Suwalskiego Pułku Przeciwpancernego oddali salwę honorową w hołdzie Zesłańcom Sybiru. Delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze. Pod pomnikami odbyły się również wystąpienia okolicznościowe.
Podczas uroczystości powiedziałem m.in. „Naszą ludzką i patriotyczną powinnością jest pamięć o naszych rodakach, którzy cierpieli i ginęli na Syberii. To im również, tak jak wszystkim, którzy walczyli we wszystkich zrywach niepodległościowych za wolną Polskę zawdzięczamy dzisiejszą niepodległość naszej Ojczyzny. „Jeśli zapomnę o nich – Ty Boże na niebie zapomnij o mnie” – pamięć o naszych przodkach, którzy cierpieli na syberyjskich zsyłkach powinna umacniać nasz współczesny patriotyzm i motywować nas wszystkich do służby Ojczyźnie, aby już nigdy historia nie zatoczyła koła. Rosyjska agresja i represje stosowane przez rosyjskiego najeźdźcę w pobliżu naszych granic na Ukrainie muszą stanowić dla nas ostrzeżenie i przestrogę. Cześć pamięci Zesłańców Sybiru”.
Galeria zdjęć:
