26 lipca 2020 roku (niedziela) uczestniczyłem w uroczystych obchodach Święta 1. Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego oraz 4. Pułku Ułanów Zaniemeńskich w Augustowie, które rozpoczęły się od Mszy Świętej koncelebrowanej przez ks. dziekana Wojciecha Jabłońskiego – proboszcza parafii odprawionej w Bazylice Mniejszej pw. Najświętszego Serca Jezusowego w intencji żołnierzy 1 Pułku Ułanów Krechowieckich oraz dowódcy płk. Bolesława Mościckiego, 4 Pułku Ułanów Królestwa Polskiego, jego dowódcy płk. Jana Hipolita Kozietulskiego i Pułku 4 Ułanów Zaniemeńskich, a także Augustowskiego Obwodu Armii Krajowej oraz ich rodzin.
Dalsza część uroczystości odbyła się na Rynku Zygmunta Augusta, gdzie miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej usytuowanej na budynku Przychodni Lekarzy Rodzinnych „Lider”.
Odsłonięcia tablicy upamiętniającej Dowódców 4 Pułku Ułanów Królestwa Polskiego dokonali: Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski, Jarosław Schabieński – Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku, Włodzimierz Syta – Prezes Koła Rodzin i Przyjaciół Pułku 4 Ułanów Zaniemeńskich, rtm. kaw. ochot. Zygmunt Kandora – Przewodniczący Rady Fundacji Oddział Kawalerii Ochotniczej im. P4UZ, gen. dyw. Krzysztof Radomski – Dowódca 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej, gen. bryg. Ryszard Parafianowicz – Rektor-Komendant Akademii Sztuki Wojennej.
Po poświęceniu tablicy przez księdza dziekana Wojciecha Jabłońskiego pod nowo odsłoniętą tablicą zostały złożone kwiaty i zapalone znicze.
Zwracając się do uczestników uroczystości – Kombatantów, Sybiraków, oficerów i żołnierzy, przedstawicieli administracji rządowej, samorządowców oraz zgromadzonych mieszkańców Augustowa i powiatu augustowskiego powiedziałem m. in., że „w życiu narodu podstawową wartością jest pamięć, zwłaszcza pamięć o bohaterach, którym zawdzięczamy niepodległość. Dzieje Polski ostatnich stuleci to zmagania o utrzymanie wolności Ojczyzny lub o jej odzyskanie. Bez pamięci i tradycji, z których wyrasta patriotyzm i nie ma państwa i narodu”.
Podziękowałem mieszkańcom za kultywowanie patriotycznej pamięci o formacjach wojskowych związanych z Ziemią Augustowską – 1 Pułku Ułanów Krechowieckich i 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich, a Staroście Augustowskiemu, Zarządowi i Radzie Powiatu za zorganizowanie rocznicowych uroczystości.
W godzinie próby, jaką był wybuch II wojny światowej, żołnierze obu pułków dali świadectwo męstwa i odwagi. Mimo zajęcia Ojczyzny przez wroga, tradycja i etos naszej jazdy dodawały sił w kontynuowaniu walki. Siły Armii Krajowej w Obwodzie Augustowskim przyjęły nazwę właśnie 1. Pułku. Pomni chlubnego dziedzictwa, polscy partyzanci stanęli do walki z niemieckim okupantem, odnosząc w Akcji „Burza” liczne zwycięstwa. Bronili miejscowej ludności i przeprowadzali śmiałe ataki na nieprzyjaciela. I choć koniec wojny nie przyniósł upragnionej niepodległości; choć wielu z nich złożyło na ołtarzu polskiej wolności najwyższą ofiarę, pamięć o ich postawie i czynach wciąż trwa i jest ważną częścią lokalnej tożsamości – napisał w liście do uczestników uroczystości premier Mateusz Morawiecki, a jego słowa odczytał Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski.
Medale Pro Bono Poloniae oraz Medale Pro Patria przekazał odznaczonym szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych – Jan Józef Kasprzyk.
W wojnie polsko-bolszewickiej wzięły udział waleczne pułki, których pamięć przywołujemy dziś: 1 Pułk Ułanów Krechowieckich i Pułk 4 Ułanów Zaniemeńskich. Żołnierze tych pułków przyczynili się do zwycięstwa porównywalnego przez historyków wtedy i współcześnie do największych zwycięstw, które przesądziły o losach nie tylko Polski i Europy, ale również świata. Cieszę się, że o tym pamiętamy. Musimy nieść dalej tę pamięć, żeby przetrwała przez wszystkie pokolenia, póki Rzeczypospolita żyje, a żyć będzie wiecznie – powiedział Minister Jan Józef Kasprzyk.
Relacje medialne:
https://bialystok.tvp.pl/49141398/swieto-1-pulku-ulanow-krechowieckich-w-augustowie
https://augustow.org/2020/czesc-i-chwala-bohaterom/
http://www.augustowski.home.pl/2020/07/27/czesc-i-chwala-bohaterom/
