22 stycznia 2021 roku (piątek) uczestniczyłem w obchodach 158. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, które odbyły się w rezerwacie (na uroczysku) Kozi Rynek w Puszczy Augustowskiej (gmina Sztabin).
Bitwa na Kozim Rynku, która miała miejsce 29 czerwca 1863 roku, była jedną z wielu potyczek Powstania Styczniowego.
W tym miejscu znajdował się obóz powstańców pod dowództwem Józefa Konstantego Ramotowskiego pseud. „Wawer”.
Wyobraźmy sobie, że w tym lesie stacjonuje 600 żołnierzy, bo tylu mniej więcej ich było, a 5 tys. albo i więcej rosyjskich żołnierzy penetruje ten teren, żeby znaleźć to obozowisko i zaatakować. Bez tych zrywów powstańczych, bez tych walk, nawet kończących się klęską, nie mielibyśmy współczesnej niepodległości i nie bylibyśmy wolnym Narodem i Państwem tak przywiązanym do niepodległości, do suwerenności, do wolności jak jesteśmy jako Polacy – powiedziałem do uczestniczących w obchodach leśników, żołnierzy i dziennikarzy.
Wspólnie z Nadleśniczym Nadleśnictwa Augustów Panem Wojciechem Szostakiem oraz Wojskowym Komendantem Uzupełnień w Suwałkach ppłk. Jarosławem Kowalewskim złożyłem znicz pod mogiłą 14 powstańców poległych po przegranym boju z wojskami rosyjskimi stoczonym w tym miejscu na Kozim Rynku.
Po pokonaniu Rosjan w bitwie pod Gruszkami, która miała miejsce 28 czerwca 1863 roku, oddziały „Wawera” wycofały się do obozu na Kozim Rynku.
29 czerwca nad ranem, oddział został zaatakowany w swym obozie przez kolejny korpus wojski rosyjskich. Zupełnie zaskoczeni powstańcy nie zdołali zorganizować skutecznego przeciwnatarcia, jednak ewakuowano rannych i wycofano się przez trudnodostępny teren uniemożliwiający Rosjanom pościg. Poległo 14 powstańców, a 17 zostało rannych.
W kolejnych dniach przy dowódcy zgromadziło się ok. 400 partyzantów. Reszta uległa rozproszeniu. Rosjanie zdobyli magazyny żywności, broni i amunicji, kuźnię, ołtarz polowy z akcesoriami komunijnymi i aptekę. Organizując niedługo potem defiladę zwycięstwa w Suwałkach pokazywali też działo artyleryjskie jako zdobycz z Koziego Rynku.
Relacje medialne:
https://bialystok.tvp.pl/51926775/pamiec-powstania
https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/195465
